Jakich usług dotyczy wprowadzony przez Unię Europejską zakaz?

Podstawą wprowadzenia wspomnianego zakazu świadczenia usług jest decyzja Rady Unii Europejskiej 2022/884 z dnia 3 czerwca 2022 r. w sprawie zmiany decyzji 2014/512/WPZiB dotyczącej środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie oraz rozporządzenie Rady 2022/879 z dnia 3 czerwca 2022 r. zmieniające rozporządzenie 833/2014 dotyczące środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.

Wprowadzony zakaz dotyczy bezpośredniego lub pośredniego świadczenia usług rachunkowych, audytowych, księgowych i doradztwa podatkowego, a także wszelkich usług w zakresie doradztwa biznesowego i doradztwa w zakresie zarządzania oraz usług public relations, na rzecz rządu Rosji, a także wszystkich osób prawnych, podmiotów i organów mających siedzibę w Rosji.

Odstępstwa od zakazu świadczenia usług

Zakaz świadczenia usług księgowych i audytowych dla podmiotów rosyjskich nie obejmie usług wykonywanych wobec klientów realizujących cele humanitarne, takich jak dostarczanie zaopatrzenia medycznego i żywości, przewóz pracowników organizacji humanitarnych oraz organizowanie ewakuacji. Zakaz nie dotyczy też podmiotów realizujących zadania na potrzeby działań społeczeństwa obywatelskiego, wspierającego demokrację, prawa człowieka i praworządność w Rosji. Świadczenie usług księgowych i audytowych dla takich podmiotów będzie wymagało zezwolenia ze strony właściwych organów państwowych, które ustalą zasadność wprowadzenia odstępstwa od zakazu.

Trzeba też wiedzieć, że wprowadzony zakaz nie ma zastosowania do świadczenia usług, które są absolutnie niezbędne do wykonywania prawa do obrony w postępowaniu sądowym oraz prawa do skutecznego środka prawnego. Ponadto zakaz świadczenia usług nie ma zastosowania także w przypadku usług przeznaczonych do wyłącznego użytku osób prawnych, podmiotów lub organów mających siedzibę w Rosji, będących własnością lub podlegających kontroli osoby prawnej, podmiotu lub organu zarejestrowanego, lub utworzonego na mocy prawa państwa członkowskiego.

Nowy pakiet sankcji – terminy

Nowy pakiet sankcji został przyjęty 3 czerwca 2022 roku, a postanowienia w nim zawarte zaczęły obowiązywać od kolejnego dnia, czyli od 4 czerwca br. Oznacza to, że zawieranie nowych umów z podmiotami rosyjskimi na świadczenie wymienionych wyżej usług po 3 czerwca łamie wprowadzone rozporządzeniem postanowienia. Jednocześnie Rada Unii Europejskiej przewidziała dłuższy czas na rozwiązanie umów dotyczących świadczenia usług księgowych i audytowych zawartych przed wprowadzeniem szóstego pakietu sankcji. Ostateczny termin przypada 5 lipca 2022 roku, przy czym świadczenie usług do tego terminu możliwe jest tylko w sytuacji, gdy są one niezbędne do rozwiązania obowiązujących umów.

Kary za naruszenie zakazu

Choć zakaz świadczenia usług księgowych i audytowych dla podmiotów rosyjskich już obowiązuje, to na razie nie wiadomo, jakie kary będą przewidziane za naruszenie zakazu. Unia Europejska zobowiązała państwa członkowskie do przyjęcia przepisów, które pozwolą wyegzekwować postanowienia nowego pakietu sankcji.