Kto musi samodzielnie rozliczyć i złożyć PIT?

Rozliczenie podatku dochodowego jest obowiązkiem każdej osoby osiągającej przychód na terenie Polski. Do tej pory mieliśmy na to czas od 1 stycznia do 30 kwietnia. Jednakże wraz ze zmianą przepisów, od tego roku część podatników miała szansę rozliczenia się w pełni automatycznie. Urząd skarbowy zyskał możliwość przygotowania deklaracji podatkowej na bazie złożonego przez pracodawcę PIT-11, którą następnie wystarczyło potwierdzić w działającym od 15 lutego 2019 r. dedykowanym serwisie e-PIT (dostępnym pod adresem podatki.gov.pl). Tegoroczna zmiana przepisów nie dotyczy jednak wszystkich podatników, a jedynie tych, którzy rozliczają się przy pomocy formularzy PIT-37 oraz PIT-38.

Automatyczne stworzenie i przesłanie deklaracji było więc niemożliwe m.in. dla osób, które prowadzą własną działalność gospodarczą. Oprócz nich z e-PITu skorzystać nie mogły: • osoby rozliczające deklarację podatkową po raz pierwszy, • osoby rozliczające przychody z tytułu najmu, • osoby rozliczające więcej niż jeden PIT-11, gdzie występuje ryzyko przekroczenia łącznego limitu kosztów uzyskania przychodów, • osoby rozliczające się ze współmałżonkiem, który składa inną deklarację niż PIT-37, • osoby uzyskujące koszty powiększone z tytułu zamieszkania w innej miejscowości niż miejsce pracy, • osoby korzystające z innych ulg niż ulgi, o których prawnie wiadomo, • osoby uwzględniające 50% koszty autorskie pochodzące z branż uprawniony do podwyższonych kosztów, • osoby, które w 2018 roku posiadały przychody z zagranicy.

Jak widać, lista osób wykluczonych z możliwości platformy e-PIT jest na dzień dzisiejszy spora. Dlatego też wielu podatników musiało samodzielnie wypełnić, a następnie przesłać do urzędu skarbowego deklarację w wymaganym ustawowo terminie. Jeśli ktoś przekroczył datę graniczną 30 kwietnia lub do tego momentu nie złożył wymaganej deklaracji, musi liczyć się z konsekwencjami.

Jakie są konsekwencje niezłożenia PIT w terminie?

Spóźnienie się lub niezłożenie rocznej deklaracji podatkowej w terminie automatycznie skupia na podatniku uwagę organów podatkowych. Dlatego też warto pilnować daty granicznej i, jeśli przez wzgląd na wymienione powyżej sytuacje musimy samodzielnie złożyć PIT, zrobić to najpóźniej w dniu 30 kwietnia roku następującego po roku rozliczeniowym (lub w kolejnym dniu roboczym, jeśli dzień 30 kwietnia jest dniem wolnym od pracy).

Niezłożenie wymaganej deklaracji może wiązać się bowiem z wszczęciem postępowania skarbowego dotyczącego wykroczenia lub wręcz przestępstwa podatkowego.

W przypadku wykroczenia skarbowego (gdy zaległości podatnika względem US wynoszą mniej niż pięciokrotność najniższej płacy krajowej) mogą skutkować nałożeniem mandatu w wysokości od 1/10 do dwukrotności wysokości stawki minimalnego wynagrodzenia. W przypadku, gdy zaległości są wyższe, urząd skarbowy może potraktować niezłożenie deklaracji w terminie jako przestępstwo podatkowe, co skutkuje przekazaniem sprawy do sądu i wyznaczeniem grzywny w wysokości nawet dwudziestokrotności minimalnej pensji krajowej.

Dodatkowo do zaległości podatkowych naliczane są odsetki w wysokości 8% (lub 4% przy stawce obniżonej) w skali roku.

Czy da się uniknąć kary za niezłożenie deklaracji w terminie?

Mimo że należy pilnować terminów składania deklaracji, czasami sytuacja życiowa może spowodować pewne opóźnienia. Dlatego też, gdy tylko takowe nastąpią, w pierwszej kolejności należy wystosować do organu podatkowego tzw. czynny żal, czyli pismo będące czymś w rodzaju donosu na samego siebie za niedopełnienie obowiązku podatkowego. W piśmie warto podać powody, dla których deklaracja nie została złożona w terminie, choć zgodnie z obowiązującymi przepisami wystarczy jedynie zawiadomić o tym fakcie. Czynny żal powinien zostać dostarczony osobiście lub przy pomocy poczty tradycyjnej na ręce Naczelnika Urzędu Skarbowego.

Ważne jest, aby pismo trafiło do organu przed rozpoczęciem postępowania, bowiem tylko wtedy będzie miał moc prawną. Dodatkowo musimy pamiętać, że złożenie czynnego żalu nie zastępuje złożenia rocznej deklaracji. Wciąż mamy obowiązek przygotować i złożyć PIT w celu rozliczenia podatku dochodowego.