Split Payment w praktyce – zasady działania, korzyści i wątpliwości
Mechanizm Podzielonej Płatności wszedł w życie w lipcu ubiegłego roku, ale dopiero od 1 listopada 2019 stał się obowiązkowy. Dlatego wciąż wśród przedsiębiorców zobowiązanych do stosowania Split Payment pojawia się sporo pytań związanych ze zmianami sposobu rozliczania transakcji, choć Ministerstwo Finansów przekonuje, że wykładnia nowych przepisów jest jednoznaczna. Czy tak jest w rzeczywistości?
Czym jest split payment?
Przypomnijmy, że Mechanizm Podzielonej Płatności to forma rozliczania transakcji, w której kwota podatku VAT zostaje wydzielona z należnej przedsiębiorcy kwoty brutto za sprzedaż towarów lub usług i trafia na wyodrębniony rachunek bankowy, do którego przedsiębiorca ma ograniczony dostęp. Mechanizm ten ma za zadanie uszczelnić system finansowy i umożliwić łatwiejszą kontrolę systemu VAT. Tym samym jest to sposób na walkę z wyłudzeniami podatku VAT. Obowiązkowy Split Payment dotyczy około 150 grup towarów i usług, które do tej pory zazwyczaj objęte były odwrotnym obciążeniem, a więc przerzuceniem obowiązku rozliczenia VAT ze sprzedawcy na nabywcę. Ponadto obligatoryjny Mechanizm Podzielonej Płatności dotyczy faktur wystawionych na kwotę minimum 15 tys. zł oraz tych, na których znajdą się towary lub usługi wymienione w załączniku do przedmiotowej ustawy.
Wiążąca Informacja Stawkowa
Nowością obowiązującą od 1 listopada br. jest Wiążąca Informacja Stawkowa, czyli instrument, który określa stawkę podatkową dla towarów i usług. Wiążąca Informacja Stawkowa (WIS) zawiera opis towarów i usług będących jej przedmiotem oraz klasyfikację towarów według Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, Nomenklatury Scalonej (CN) albo Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, a także stawkę podatku odpowiednią dla określonego towaru lub usługi. WIS ma pomóc podatnikom ustalić odpowiednią stawkę VAT, a do tego ma ich chronić, jeśli w trakcie kontroli podatkowej organ kontrolujący zakwestionuje stawkę VAT dla towaru lub usługi. Wiążąca Informacja Stawkowa ma postać decyzji administracyjnej, którą wydaje Krajowa Administracja Skarbowa, a konkretnie Dyrektor Izby Administracji Skarbowej, na podstawie rozporządzenia wykonawczego. Warto wiedzieć, że Wiążąca Informacja Stawkowa zastąpi wydane dotychczas indywidualne interpretacje wydane w zakresie, który obejmuje WIS. Aby otrzymać WIS należy złożyć wniosek w urzędzie skarbowym i uiścić opłatę za wydanie Wiążącej Informacji Stawkowej w wysokości 40 zł. Wydane informacje będą zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej, dlatego z opublikowanej decyzji mogą korzystać podatnicy sprzedający produkty lub usługi o tej samej specyfikacji, dla której WIS zostało wydane innemu podatkowi. Informacja będzie w tym wypadku wiążąca również dla pozostałych podatników.
Rozliczenia w walutach obcych
Wątpliwości wśród przedsiębiorców budzi zastosowanie Split Payment dla transakcji krajowych w obcych walutach. Do 1 listopada br. dobrowolne stosowanie mechanizmu podzielonej płatności dotyczyło wyłącznie płatności w złotówkach, ale ustalenie to jest nieaktualne. Dlatego też w przypadku rozliczeń transakcji w obcych walutach konieczne jest dokonanie płatności za fakturę w dwóch etapach. Oznacza to, że wartość netto z wystawionej faktury powinna trafić na rachunek walutowy sprzedawcy, a wartość VAT powinna zostać przelana w PLN na rachunek VAT dopisany do rachunku podstawowego, również prowadzonego w PLN.
Rozliczenie zaliczek i przedpłat
Mechanizm Podzielonej Płatności dotyczy również zaliczek i przedpłat, jeśli całkowita wartość zamówienia przekroczy 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty w walucie obcej. W takim wypadku sprzedawca powinien poinformować nabywcę o konieczności opłacenia przedpłaty/zaliczki z zastosowaniem Split Payment.
Odpowiedzialność
Za rozliczenie transakcji z zastosowaniem Mechanizmu Podzielonej Płatności odpowiedzialne są obie strony. Oznacza to, że sprzedawca jest zobowiązany do oznaczenia faktury, którą obowiązuje Split Payment poprzez wpisanie stosownego komentarza, a nabywca musi opłacić fakturę w odpowiedni sposób. Warto przy tym pamiętać, że nawet jeśli sprzedawca nie dopełni obowiązku właściwego oznaczenia faktury, to fakt ten nie zwalnia nabywcy z obowiązku dokonania płatności z zastosowaniem Mechanizmu Podzielonej Płatności.
Rekompensata za wprowadzenie Split Payment
Mechanizm Podzielonej Płatności niekorzystnie wpływa na zachowanie płynności finansowej podatników. Dlatego usługodawca przewidział korzyści, które mają zrekompensować wprowadzenie Split Payment. Wskazuje się między innymi takie rozwiązania jak przyspieszony zwrot podatku VAT, rezygnację ze stosowania podwyższonych odsetek za zaległości w VAT czy też rezygnacja z zasad dotyczących solidarnej odpowiedzialności nabywcy za zobowiązania podatkowe sprzedawcy.
