Czym jest remanent i jak się do niego przygotować?

Remanent (zwany również zamiennie inwentaryzacją) to proces polegający na spisaniu aktualnego, faktycznego stanu majątku firmowego i porównania go z dokumentami księgowymi (np. faktury sprzedaży, dokumenty PZ) wprowadzonymi do systemu w trakcie roku obrotowego. Obowiązkowi inwentaryzacji podlegają towary handlowe, gotowe wyroby oraz półwyroby tworzone przez przedsiębiorstwo, odpady, a także materiały służące do produkcji. Celem przeprowadzania remanentu jest ustalenie faktycznego dochodu firmy na dzień zamknięcia Księgi Przychodów i Rozchodów. Powinien więc zostać przeprowadzony właśnie w tym momencie. Ustawa dopuszcza jednak w szczególnych sytuacjach możliwość rozpoczęcia prac inwentaryzacyjnych na 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, wraz z zakończeniem ich maksymalnie do 15-go dnia kolejnego roku. Aby przygotować się do przeprowadzenia remanentu, należy – zgodnie z brzmieniem ustawy o rachunkowości – przygotować tzw. dokument inwentaryzacyjny. Przepisy jasno wskazują, że musi zostać stworzony pisemnie, a także poświadczony przez osobę, która go sporządza. Od strony formalnej powinien zawierać konkretne dane przedsiębiorstwa a także składników jego majątku oraz inne informacje wymagane brzmieniem ustawy, tj. - datę przeprowadzenia inwentaryzacji, - nazwę firmy oraz imię i nazwisko jej właściciela, - kolejny numer pozycji na liście składników majątku, - nazwę towaru/materiału/półproduktu, - cenę zakupu wyrażoną w złotych oraz groszach, - jednostkę miary, - stan magazynowy na dzień inwentaryzacji, - wartość towaru (tj. stan magazynowy pomnożony przez cenę zakupu), - sumę remanentu. Dokument powinna kończyć klauzula "Spis zakończono na pozycji X" z poda-niem numeru pozycji ostatniego składnika majątku. Konieczne są również podpisy, zarówno osób sporządzających inwentaryzację, uczestników procesu liczenia jak i właścicieli firmy. Suma remanentu wyszczególniona w dokumencie inwentaryzacyjnym powinna znaleźć się na ostatniej pozycji kończącej się Księgi Przychodów i Rozchodów, a następnie musi zostać przepisana do nowej księgi jako pierwsza wartość otwierająca kolejny okres.

Jak prawidłowo przeprowadzić remanent?

Art. 26 ustawy o rachunkowości przewiduje, że remanent przeprowadzić można na jeden z trzech sposobów: - spisem z natury, - metodą uzgodnienia sald, - metodą weryfikacji. Spis z natury to działanie mające na celu faktyczne oszacowanie ilości danego składnika majątku przez jego fizyczne policzenie, a następnie zapisanie wartości w odpowiednim polu dokumentu inwentaryzacyjnego. W ten sposób inwentaryzować możemy np. towary handlowe, pojazdy, środki pieniężne w kasie i inne policzalne przedmioty fizyczne. Metoda uzgadniania sald to potwierdzenie stanów aktywów oraz pasywów przedsiębiorstwa przez kontrahentów, wierzycieli oraz dłużników. Ten sposób jest najwygodniejszy do zinwentaryzowania m.in. środków zgromadzonych na kontach przedsiębiorstwa, należności od kontrahentów oraz powierzonych im składników majątku. Metoda weryfikacji z kolei polega na porównaniu zapisów księgowych z posiadanymi przez przedsiębiorstwo dokumentami źródłowymi. W ten sposób możemy inwentaryzować np. wartości niematerialne i prawne, fundusze specjalne, grunty oraz tzw. środki trwałe o utrudnionym dostępie (np. posiadane przez firmę instalacje).

Kiedy przeprowadza się remanent?

Remanent to działanie, które prowadzone powinno być w momencie zamknięcia Księgi Przychodów i Rozchodów za dany rok obrotowy. Dlatego też każde przedsiębiorstwo posiadające składniki majątku firmowego zobowiązane jest do regularnego, corocznego przeprowadzania inwentaryzacji. Istnieją jednak sytuacje, w których remanent można przeprowadzić bez potrzeby czekania na ustawowy termin. Należą do nich m.in.: • moment rozpoczęcia lub zakończenia działalności gospodarczej, • zmiana wspólnika lub stosunku udziałów w przedsiębiorstwie, • dzień, gdy przedsiębiorstwo traci w trakcie trwania roku obrotowego prawo do zryczałtowanego opodatkowania podatkiem dochodowym, • w momencie otrzymania nakazu przeprowadzenia remanentu przez organ podatkowy. Dodatkowo każdy przedsiębiorca może przeprowadzić remanent składników majątku w dowolnym momencie, bez potrzeby informowania o tym fakcie Urzędu Skarbowego. Przeprowadzenie poprawnego remanentu na koniec roku obrotowego jest ważne nie tylko z punktu widzenia przepisów, ale również zachowania porządku w dokumentacji firmowej. Przejrzenie składników majątku oraz naprawie-nie ewentualnych nieścisłości między stanem faktycznym a danymi w systemach księgowych pozwala wejść w nowy rok obrotowy z dokładną wiedzą na temat stanu posiadania przedsiębiorstwa, co pozwala zaplanować dalszą strategię sprzedaży i produkcji.