Workation, czyli co?

Workation to określenie pochodzące z połączenia dwóch angielskich słów: work (praca) i vacation (wakacje). Oznacza ono sytuację, w której pracownik przebywa w wybranej przez siebie lokalizacji i po 8-godzinnej pracy na etacie może wypoczywać w danym miejscu oraz korzystać z jego zalet. W czasie wolnym od zajęć zawodowych może m.in. wybrać się na wycieczkę, poleżeć na plaży czy nad hotelowym basenem.

Pracowakacje, jak nazywa się ten trend w Polsce, spopularyzowane zostały przede wszystkim przez osoby samozatrudnione lub prowadzące niewielkie działalności gospodarcze. Pozwala im to cieszyć się wyjazdami do ciekawych rejonów Europy lub świata, bez konieczności robienia przerwy w pracy.

W wielu większych firmach workation stały się bardzo atrakcyjnym benefitem, zwłaszcza dla organizacji, w których duży nacisk kładziony jest przede wszystkim na odpowiednie zarządzanie work-life balance pracowników. Czy w przypadku wyjazdów wakacyjnych, połączonych z pracą, możemy mówić o nowej wersji pełnoprawnego urlopu?

Czy workation mogą być traktowane jako urlop?

Na pierwszy rzut oka wielu osobom workation mogą pomylić się z klasycznym urlopem wypoczynkowym. Urlopem z dodatkiem pracy zawodowej, gdzie po obowiązkowym ośmiogodzinnym dniu pracy możemy samodzielnie organizować sobie czas w ramach miejsca naszego pobytu. Jest to jednak wrażenie błędne, bowiem workation na chwilę obecną nie mają żadnego umocowania w Kodeksie pracy. W myśl art. 152 § 1 KP, pracowakacje nie mogą być traktowane na równi z urlopem wypoczynkowym. Przepis ten mówi, że pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu, gdzie słowo „nieprzerwanego” ma zasadnicze znaczenie. W terminie ustalonym z pracodawcą pracownik ma pełne prawo „wyłączyć się” z życia firmy i w pełni wykorzystać wolny czas, przeznaczając go na odpoczynek lub inne aktywności pozazawodowe. W wyjątkowych sytuacjach oczywiście pracodawca może wymagać od nas powrotu na swoje stanowisko, jednakże są to szczególne przypadki związane m.in. z koniecznością usunięcia awarii urządzeń (gdy pracownik jest jedyną uprawnioną do tego osobą), zagrożeniem życia bądź zdrowia współpracowników czy też kontrolą związaną ze stanowiskiem zajmowanym przez pracownika będącego na urlopie wypoczynkowym.

W każdej innej sytuacji konieczność wykonywania obowiązków zawodowych przez pracownika w czasie urlopu jest niezgodna z prawem.

Workation w polskim prawie

Czym w takim razie są workation? Obecnie jedynie trendem, który przybył do nas z zachodu i coraz silniej rozwija się dzięki spopularyzowaniu zdalnego trybu pracy. Nie jest to również zjawisko aktualnie w żaden sposób umocowane w istniejących w Polsce przepisach prawa.

Oczywiście nadchodzące miesiące mogą w tej kwestii wiele zmienić. 24 maja 2022 roku Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji Kodeksu pracy dodający w jego brzmieniu przepisy związane m.in. z pracą zdalną. Oznacza to, że rodzime prawodawstwo chce dostosowywać się do sytuacji i zdarzeń mających coraz częściej miejsce wśród polskich pracowników.

Aktualnie workation mogą być rozumiane dwojako. W przypadku osób prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze postrzegać je możemy jako ciekawą, indywidualną inicjatywę mającą na celu zoptymalizowanie czasu wolnego i czasu poświęconego na obowiązki firmowe.

W przypadku większych firm zaś trend ten staje się atrakcyjnym benefitem pozapłacowym, zwłaszcza gdy organizacja, która pozwala na pracowakacje jest w stanie przynajmniej częściowo opłacić je pracownikowi, umożliwiając mu zdalne działanie w warunkach ciekawszych niż te dostępne w domu czy biurze.

Rosnąca popularność workation z pewnością przyczyni się do ustandaryzowania tej formy wypełniania obowiązków zawodowych, a co za tym idzie, w najbliższych miesiącach możemy spodziewać się nowego projektu nowelizacji Kodeksu pracy związanego m.in. z tym zagadnieniem.