Działalność rolnicza i gospodarcza – definicje prawne

W polskim prawie funkcjonuje kilka różnych definicji działalności gospodarczej i rolniczej. Przykładowo ustawa z dnia 6 marca 2018r. Prawo przedsiębiorców definiuje działalność gospodarczą jako zorganizowaną działalność zarobkową, wykonywaną w imieniu własnym i w sposób ciągły. Ale już znacznie szerzej opisuje ją ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Zgodnie z nią działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Jednak przepisów z tej ustawy nie stosuje się do szeroko pojętego rolnictwa, w tym działalności wytwórczej 9w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów, wyrobu wina przez producentów będących rolnikami, a także działalności rolników w zakresie sprzedaży. Dla nas jednak ważniejsze są zapisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. To właśnie ona określa działalność gospodarczą jako:

• zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

• działalność polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż

• lub działalność polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych,

prowadzaną w sposób ciągły. Uzyskane z jej prowadzenia przychody nie mogą pochodzić z takich źródeł jak stosunek służbowy lub stosunek pracy, działy specjalne produkcji rolnej, najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, kapitały pieniężne i prawa majątkowe, odpłatne zbycie nieruchomości, prawa wieczystego użytkowania gruntów i innych. Jednocześnie w/w ustawa wyodrębnia działalność rolniczą jako działalność polegającą na:

• wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw, hodowli lub chowu,

• produkcji materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego,

• produkcji warzywniczej gruntowej, szklarniowej i pod folią,

• produkcji roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownictwie,

• hodowli i produkcji materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych,

• produkcji zwierzęcej typu przemysłowo-fermowego

• hodowli ryb,

• przetrzymywaniu zakupionych zwierząt i roślin, co najmniej przez okres, w trakcie którego następuje ich biologiczny wzrost.

Rozróżnienie działalności rolniczej i pozarolniczej w przepisach sprawia, że rolnicy i przedsiębiorcy mają inne prawa i obowiązki. Tym samym w momencie, gdy dana osoba chce jednocześnie prowadzić dwie działalności pojawia się wiele pytań. Najważniejsze z nich to, jak rozliczać podatek dochodowy? Czy rolnika będą obowiązywać ubezpieczenia społeczne w ZUS czy w KRUS? Jak wygląda rejestracja kolejnej działalności, tym razem pozarolniczej? Odpowiadamy.

Rejestracja działalności

Z racji tego, że do działalności rolniczej nie stosuje się przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, rolnicy nie muszą zgłaszać jej do CEIDG. Jednak, jeśli chcą prowadzić działalność pozarolniczą, to musi ona zostać zarejestrowana w ewidencji, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Rolnictwo i działalność gospodarcza a opodatkowanie

Do przychodów z działalności gospodarczej, a także takich, których źródłem są działy specjalne produkcji rolnej, zastosowanie mają przepisy ze wspomnianej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i osób prawnych. W tym wypadku obowiązują rozliczenia według księgi przychodów i rozchodów lub ksiąg rachunkowych, albo według norm szacunkowych dochodu rocznego, jeśli dotyczy to przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej. Wspomniane przepisy nie mają jednak zastosowania do działalności rolniczej, dlatego, że obowiązuje wtedy podatek rolny, którego przedmiotem są grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne. Co ważne, podatnicy nie płacą podatku rolnego za te grunty, które są zajęte na potrzeby działalności gospodarczej. Jeśli jedna osoba prowadzi działalność rolniczą i pozarolniczą działalność gospodarczą, to musi rozliczać się ze wszystkich przychodów odrębnie, w sposób właściwy dla każdego z nich.

KRUS i ZUS

Rolnicy podlegający ubezpieczeniu społecznemu w KRUS nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata po założeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, mogą nadal podlegać temu ubezpieczeniu. Jednak konieczne jest złożenie w KRUS oświadczenia o kontynuowaniu takiego ubezpieczenia w nieprzekraczalnym terminie 14 dni, licząc od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej. Poza tym rolnik musi dalej prowadzić działalność rolniczą lub pracować w gospodarstwie rolnym, nie może pozostawać w stosunku służbowym lub stosunku pracy, nie może mieć ustalonego prawa do emerytury, renty lub świadczeń z ubezpieczeń społecznych, a do tego kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie może przekroczyć ustalonego i corocznie waloryzowanego limitu. Jeśli którykolwiek z wymienionych warunków nie zostanie spełniony, rolnik będzie podlegał ubezpieczeniom w ZUS.