Regulacje dotyczące tzw. split payment budzą sen z powiek wielu podatnikom i obsługującym ich służbom finansowo-księgowym. Także banki mają w związku z tymi planami wiele problemów do rozwiązania. Zapowiadane były różne terminy wejścia w życie przepisów w tym zakresie. Początkowy termin przesuwany był dwukrotnie. Pierwotnie nowe przepisy miały wejść w życie już w styczniu 2018 roku, a następnie termin ten odłożono na kwiecień tego roku. Kolejny raz termin ten przesunięto na 1 lipca br. Zatem system podzielonej płatności split payment zacznie obowiązywać od 1 lipca 2018 roku i jest to już pewne.

Wdrażanie nowego systemu podzielonej płatności będzie się odbywało w ten sposób, że każdy przedsiębiorca otrzyma ze swojego banku informację o założeniu nowego rachunku VAT, powiązanego z dotychczasowym kontem firmowym. Ten rachunek będzie służył nowym regulacjom. Po terminie wejścia w życie przepisów dotyczących podzielonej płatności, każdy firmowy przelew będzie automatycznie dzielony na dwie niezależne części:

• cenę netto, którą wpłacana będzie, tak jak dotychczas, na rachunek sprzedawcy oraz
• kwotę podatku VAT, która przelewana będzie na oddzielny rachunek VAT.

Taki podział oznaczać będzie, że środki zgromadzone na tym dodatkowym rachunku VAT będą pozostawać w dyspozycji przedsiębiorcy, jednak w znacznie ograniczonym zakresie. Środki te będzie można wykorzystać jedynie w celu płatności przewidzianych w ustawie, a zatem w zasadzie tylko w celu regulowania zobowiązań z tytułu podatku VAT wobec urzędu skarbowego czy też wobec kontrahentów przedsiębiorcy.

Taki oddzielny rachunek VAT będzie obowiązkowy. Każdy polski przedsiębiorca posługujący się kontem firmowym w banku zostanie powiadomiony o założeniu takiego rachunku. Jednak wybór w jakim zakresie podatnik – przedsiębiorca ma korzystać z tego rachunku miało pozostać dobrowolne. To nabywca usługi bądź towaru miał decydować o tym czy do danej transakcji miał być zastosowany mechanizm podzielonej płatności.

Od decyzji nabywcy miało zależeć czy przelew zostanie podzielony na dwie części czyli na kwotę netto i VAT, czy też płatność wykonana zostanie według dotychczasowych zasad jako jeden łączny przelew. Jednak okazuje się, że plany Ministerstwa Finansów są takie, że zasada dobrowolności będzie obowiązywać po wejściu ustawy w życie tylko przez pół roku.

Departament VAT w Ministerstwie Finansów zakłada bowiem, że już od stycznia 2019 roku dobrowolność w mechanizmie split payment zostanie zniesiona w przypadku firm działających w niektórych branżach. Ministerstwo Finansów zakłada, ze system obowiązkowego stosowania split payment będzie wprowadzony najpierw w tych branżach, w których obecnie stosujemy odwrotne obciążenie.

Ten mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia stosowany jest obecnie m.in. w branży budowlanej, elektronicznej, jubilerskiej, a także w obrocie stalą, metalami, odpadami czy surowcami wtórnymi. To właśnie firmy działające w tych branżach będą miały obowiązek stosowania systemu podzielonej płatności we wszystkich przeprowadzanych transakcjach już od 1 stycznia 2019 roku.

Czy dobrowolność stosowania mechanizmu podzielonej płatności będzie pozostawiona pozostałym przedsiębiorcom – czas pokaże. Być może wszelkie mechanizmy uszczelniania systemu VAT staną się pokusą kolejnych ograniczeń w tym zakresie.

Wiesława Moczydłowska