Spółka nie może odliczyć VAT z faktury wystawionej na przyszłego wspólnika
Spółce nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu inwestycyjnego dokonanego przed rejestracją spółki, gdy faktura wystawiona została na przyszłego wspólnika tej spółki. Naczelny Sąd Administracyjny opowiedział się po stronie organów skarbowych, które nie chciały przyznać spółce prawa do odliczenia VAT z faktur wystawionych przed jej rejestracją.
Zdarza się, że podatnicy ponoszą wydatki inwestycyjne zanim jeszcze faktycznie uruchomią działalność gospodarczą i zarejestrują podmiot gospodarczy. Jak patrzą na to organy skarbowe i sądy administracyjne? Sprawa, która znalazła swój epilog w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, dotyczyła prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej poniesienie wydatków inwestycyjnych przed rejestracją spółki. Podatnik, który zamierzał założyć spółkę komandytową i prowadzić aptekę, dokonał zakupu specjalistycznego sprzętu i wyposażenia w grudniu 2012 r.
Podatnik jako wspólnik w całości przekazał zakupiony sprzęt do założonej przez siebie spółki. Spółka zwróciła się o interpretację indywidualną, czy faktura dokumentująca poniesione wydatki inwestycyjne na rzecz spółki (jeszcze niezarejestrowanej), w związku z tym wystawionej na wspólnika, a nie spółkę, daje prawo do odliczenia podatku naliczonego poniesionego w związku z dokonanymi wydatkami inwestycyjnymi przez spółkę? Spółka twierdziła, że ma prawo do odliczenia VAT z takiej faktury. Faktura dokumentująca zakup mebli została ujęta w rejestrze VAT po zarejestrowaniu spółki, jako podatnika VAT czynnego i wpisana w deklaracji VAT-7K. Spółka uznała, że w sytuacji, gdy wspólnicy spółki przed jej rejestracją oraz identyfikacją do celów podatku VAT dokonali inwestycji niezbędnych do prowadzenia apteki przez ich spółkę, wspólników tych można uważać za podatników dla potrzeb VAT, a zatem przysługuje im prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Organy skarbowe były innego zdania. Stwierdziły, że faktura VAT jest dokumentem potwierdzającym wykonanie usługi lub dostawy towaru, uprawniającym tego, dla którego jest wystawiona, do obniżenia VAT. Tym samym w ocenie urzędników spółka nie ma prawa do odliczenia VAT związanego z nabyciem przez przyszłych wspólników przed jej rejestracją, faktura dokumentująca nabycie jest wystawiona bowiem na inny podmiot, w tym przypadku na wspólnika. Spółka złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który podzielił jej zdanie. Za błędny uznał pogląd, że brak rejestracji jako podatnika VAT czynnego w okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do odliczenia, pozbawia na zawsze podatnika możliwości skorzystania z prawa do obniżenia z faktur dokumentujących czynności opodatkowane. W ocenie WSA dokonanie rejestracji po okresie rozliczeniowym skutkuje jedynie przesunięciem momentu, w którym podatnik będzie mógł zrealizować prawo do odliczenia, które powstało wcześniej. Organy skarbowe złożyły skargę kasacyjną od tego wyroku.
Sprawę ostatecznie rozstrzygnął Naczelny Sąd Administracyjny. Niestety przyznał on rację organom skarbowym. Sąd podkreślił, że faktura VAT jest dokumentem potwierdzającym wykonanie usługi lub dostawy towaru, uprawniającym podmiot, dla którego jest wystawiona (nabywcę), do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Spółka nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem przez przyszłych wspólników spółki przed jej rejestracją specjalistycznego sprzętu i wyposażenia, ponieważ faktura dokumentująca nabycie tych towarów jest wystawiona na inny podmiot, tj. wspólnika spółki.
Zatem to nie brak rejestracji był powodem odmowy prawa do odliczenia a brak tożsamości podmiotu, na który została wystawiona faktura, i tego, który miał dokonywać odliczenia. W ocenie NSA, skoro wydatków dokonywał wspólnik, to on, a nie spółka, miał prawo do odliczenia (wyrok NSA z 8.06.2017 r., sygn. I FSK 1830/15).
Wiesława Moczydłowska
