Takie istotne dla podatników stwierdzenie zapadło w jednym z ostatnich wyroków sądu administracyjnego. W obronie podatników stanął tym razem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie w wyroku z 30 lipca 2015 r. (sygn. akt I SA/Go 230/15). Rozstrzygnięcie sądu ma istotne dla podatników znaczenie w kwestii proceduralnej, która jak wiemy często bywa ważniejsza od merytorycznej strony sporu i pozwala na wygrywanie spraw w sądach. Czego dotyczył spór? Otóż, w spółce wszczęto kontrolę podatkową w zakresie rozliczenia z tytułu podatku od towarów i usług za grudzień 2009 r. Jak ustalono, spółka w kontrolowanym okresie prowadziła działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej prowadzonej przez domy sprzedaży wysyłkowej lub internet - PKD G.47.91.Z. Organ kontroli ustalił, że spółka dokonywała sprzedaży sprzętu elektronicznego za pośrednictwem serwisu posługując się różnymi loginami. Stwierdził również, że w kontrolowanym okresie nie złożyła ona zgłoszenia rejestracyjnego (VAT-R) oraz deklaracji podatkowej VAT-7 za kontrolowany miesiąc oraz nie prowadziła żadnych ewidencji na potrzeby podatku VAT za ten okres a także nie rejestrowała sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej. Przedstawiciele spółki oświadczyli, że sprzedawane towary nabywali od osób prywatnych na rynkach, bazarach oraz że nie posiadają dokumentów potwierdzających ich nabycie. Naczelnik Urzędu Skarbowego wszczął wobec spółki postępowanie podatkowe w zakresie podatku od towarów i usług za kontrolowany okres a następnie określił zobowiązanie w podatku od towarów i usług za ten okres. W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji wskazał, że ponieważ skarżąca nie prowadziła ewidencji sprzedaży w kontrolowanym okresie, to nie było możliwe przeprowadzenie badania ksiąg podatkowych. Z tego względu podstawę opodatkowania organ określił w drodze oszacowania, zgodnie z art. 23 § 4 Ordynacji podatkowej, gdyż nie było możliwości zastosowania żadnej z metod wymienionych w § 3 ww. przepisu. Za podstawę oszacowania przyjęto historię obrotów na rachunku bankowym skarżącej, po uwzględnieniu kwot za dokonane zwroty towarów. Naczelnik Urzędu Skarbowego podkreślił, że strona nie przedłożona żadnych dokumentów potwierdzających zakup sprzedawanych towarów. Wątpliwym jest zdaniem organu, że skarżąca dokonywała sprzedaży własnego sprzętu, o czym informowała w toku postępowania w kwietniu 2014 r. oraz że dokonywała zakupu ww. towarów na bazarach. Asortyment i ilość towarów, zdaniem organu świadczyła o nabywaniu towarów w ramach wyprzedaży. Na podstawie dokumentów zgromadzonych w trakcie kontroli podatkowej, organ ustalił dzień powstania obowiązku rejestrowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej i dzień przekroczenia obrotu uprawniającego do zwolnienia w podatku od towarów i usług, co obligowało skarżącą do zarejestrowania się jako podatnik VAT czynny. W odwołaniu od decyzji spółka wniosła o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania w charakterze świadków poszczególnych, wymienionych przez siebie klientów oraz kolejnych 30 osób, dowolnie wybranych przez organ odwoławczy klientów, którzy dokonywali zakupów w badanym przez organy podatkowe okresie, celem wyjaśnienia istotnych okoliczności. Dyrektor Izby Skarbowej odmówił przeprowadzenia wnioskowanego przez stronę dowodu, a następnie decyzją ( luty 2015r.) utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny, rozpatrując skargę spółki uznał ją za zasadną.

Zdaniem Sądu Dyrektor Izby Skarbowej naruszył przede wszystkim art. 188 Ordynacji podatkowej. WSA stwierdził,, że w sytuacji, gdy wniosek dowodowy dotyczący istotnych okoliczności sprawy został złożony w toku postępowania podatkowego, organ podatkowy nie może żądania jego przeprowadzenia nie uwzględnić, skoro okoliczności, które miały być stwierdzone przez zgłoszone dowody, nie były stwierdzone za pomocą innych dowodów. Jeżeli strona zgłasza dowód, to w świetle art. 188 Ordynacji podatkowej organ podatkowy może nie uwzględnić wniosku, gdy żądanie dotyczy tezy dowodowej już stwierdzonej na korzyść strony, jeśli jednak strona wskazuje dowód, który ma znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, przy czym jest zgłoszony na tezę dowodową odmienną, taki dowód powinien być dopuszczony.

Sąd przypomniał, że organy podatkowe obowiązane są do rzetelnego ustalenia stanu faktycznego rozstrzyganej sprawy i nie mogą dowolnie selekcjonować dowodów, które są podstawą ustaleń faktycznych, co oznacza, że nie mogą odmawiać przesłuchania świadków zgłaszanych przez podatnika na okoliczności przez niego przytaczane, z tego np. powodu, że według organu okoliczności te są już wyjaśnione. Wbrew twierdzeniom organu wyjaśnienie kwestii związanych z zakresem pełnomocnictw udzielonych skarżącej przez kupujących a tym samym ustalenie czy w niniejszej sprawie znajdzie zastosowanie art. 79 lit.c Dyrektywy 2006/112/WE jest kluczowe dla sprawy, gdyż dopiero wtedy organ podatkowy będzie dysponował materiałem umożliwiającym rozstrzygnięcie, czy i w którym momencie nastąpiła utrata przez skarżącą zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Wyrok jest korzystny dla podatników. Pokazuje, że organy skarbowe nie mogą odmawiać podatnikowi uwzględnienia zgłoszonych przez niego dowodów.

Wiesława Moczydłowska

photo credit: gavel por SalFalko via photopin (license)