W tym celu wykorzystywany jest proces rachunkowy określany amortyzacją, który polega na systematycznym dokonywaniu odpisów części wartości środka trwałego w koszty uzyskania przychodów w związku z jego stopniowym zużyciem. Co ważne, amortyzacja jest kosztem, który nie wiąże się z wypływem środków pieniężnych.

Czym są środki trwałe?

Środkami trwałymi w rozumieniu ustawy o rachunkowości są rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok. Zalicza się do nich w szczególności: nieruchomości, maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy, ulepszenia w obcych środkach trwałych oraz inwentarz żywy. Środki trwałe oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy.

Ponadto, na mocy rozporządzenia Rady Ministrów (Dz. U. 2010 Nr 242 poz. 1622), wprowadzono do porządku prawnego Klasyfikację Środków Trwałych (KŚT), która – jak zapisano w uwagach ogólnych do KŚT – jest usystematyzowanym zbiorem obiektów majątku trwałego służącym m.in. do celów ustalenia stawek odpisów amortyzacyjnych.

Kiedy wydatki nie podlegają amortyzacji?

Stosowanie do ustawy podatkowej podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, których wartość początkowa nie przekracza 3 500 zł. W ten sposób wydatki poniesione na ich nabycie stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania. Jeżeli natomiast wartość początkowa środka trwałego przekracza 3 500 zł, można postąpić analogicznie tylko pod warunkiem, że przewidywany przez podatnika okres używania środka trwałego jest równy lub krótszy niż rok.

Wysokość odpisów amortyzacyjnych

Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały wprowadzono do ewidencji, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym środek trwały sprzedano, zlikwidowano lub został skradziony.

Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w wykazie, stanowiącym załącznik do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Metody amortyzacji

Obowiązujące przepisy podatkowe przewidują możliwość wyboru jednej z dwóch metod amortyzacji. Metoda liniowa to dokonywanie odpisów amortyzacyjnych w równych ratach co miesiąc albo w równych ratach co kwartał, albo jednorazowo na koniec roku podatkowego. Metoda degresywna polega na tym, że w pierwszym roku dokonuje się odpisów od wartości początkowej środka trwałego na zasadach ogólnych, a w następnych latach podatkowych podstawą amortyzacji jest wartość początkowa pomniejszona o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne.