Inertia selling – co to takiego?

Inertia selling, czyli świadczenia niezamówione, to nieuczciwa praktyka rynkowa, którą zdefiniowano w art. 9 pkt. 6 Ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym jako żądanie natychmiastowej lub odroczonej zapłaty za produkty bądź zwrotu lub przechowania produktów, które zostały dostarczone przez przedsiębiorcę, ale nie zostały zamówione przez konsumenta. W praktyce jest to strategia sprzedaży towarów lub usług, które są dostarczane konsumentom bez złożenia przez nich zamówienia bądź bez wyrażenia na to zgody. Może to być dostarczenie niezamówionego towaru z żądaniem dokonania za niego zapłaty, świadczenie usługi (np. telekomunikacyjnej) bez wyrażenia na to zgody przez odbiorcę czy też wysyłanie jakichkolwiek materiałów promocyjnych, wśród których mogą znajdować się dokumenty przypominające faktury sugerujące konieczność dokonania zapłaty.

Ochrona praw konsumentów

Sprzedawcy, którzy stosują inertia selling, zaznaczają, że w przypadku nieodstąpienia od umowy bądź nieodesłania towaru będzie należało za niego szybko zapłacić. Niestety, powszechny brak wiedzy na ten temat sprawia, że wiele osób ulega nieuczciwym sprzedawcom i dokonuje zapłaty za niezamówiony towar. Do nieuczciwych praktyk rynkowych odnosi się Ustawa o prawach konsumenta, która w art. 5 stwierdza, że świadczenie niezamówione następuje wyłącznie na ryzyko przedsiębiorcy i nie nakłada na konsumentów żadnych zobowiązań. Co więcej, brak odpowiedzi konsumenta na niezamówione świadczenie nie oznacza zgody na zawarcie umowy. W związku z tym negatywne następstwo tej nieuczciwej praktyki dotyczy jedynie sprzedawcy. Konsument, który padł ofiarą inertia sellingu, może domagać się od przedsiębiorcy zwrotu jakichkolwiek poniesionych w związku z tym kosztów. Co ważne, należy jednak pamiętać, że nie istnieje regulacja dotycząca przeniesienia prawa własności na konsumenta. W związku z tym właścicielem niezamówionego świadczenia cały czas pozostaje sprzedawca.

Świadczenie niezamówione – co robić?

Konsument nie ma obowiązku zapłaty za niezamówiony towar lub dokonania jego zwrotu, ponoszenia kosztów jego przechowywania, odpowiedzialności za jego zniszczenie czy też jakiegokolwiek kontaktu z przedsiębiorcą. Dlatego też, jeśli otrzymamy niezamawiany przez nas towar z żądaniem zapłaty, najlepiej nie robić nic. Jednakże w przypadku poniesienia jakichkolwiek kosztów w związku z otrzymaniem niezamówionej przesyłki możemy się domagać ich zwrotu od nieuczciwego sprzedawcy.

Skutki prawne i sankcje

Sprzedawcy, którzy stosują nieuczciwe praktyki rynkowe w postaci inertia sellingu, powinni się liczyć z tym, że będą musieli ponieść za to karę, bowiem na nich spoczywa ogół ryzyka związanego z realizacją świadczeń niezamówionych. Za ich dostarczenie na przedsiębiorcę może zostać nałożona przez Prezesa UOKiK-u kara pieniężna w wysokości 10% obrotu osiągniętego w roku poprzednim bądź też grzywna do wysokości 5 tys. złotych za wykroczenie wynikające z Ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.